SMOG
jest zjawiskiem atmosferycznym nienaturalnym bezpośrednio związanym z działalnością człowieka. Na jakość powietrza – powstawanie SMOGu mają wpływ:
Sytuację pogarsza bezwietrzna, mglista pogoda. W krajach europejskich SMOG utrzymuje się w okresie grzewczym (listopad – kwiecień). Negatywny wplyw SMOGu na zdrowie ludzi został udowodniony w wielu badaniach naukowych. Stwierdzono zwiększoną liczbę zgodnów i skrócenie długości życia w związku z zanieczyszczeniem powietrza i SMOGiem. Z punktu widzenia ochrony i promocji zdrowia szczególnie szkodliwymi składnikami SMOGu są drobiny pyłu zawieszonego PM2.5 i PM10. Źródłem pyłów są paliwa kopalne oraz biomasa. Może mieć też pochodzenie mineralne – efekt erozji gleby lub pochodzić z terenów pustynnych. Na podstawie wielu badań naukowych można stwierdzić, że pyły pochodzące ze spalnia biomasy i paliw kopalnych mają bardzo szkodliwy wpływ na zdrowie człowieka. W skład SMOGu oprócz pyłów wchodzą metale ciężkie, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, tlenki siarki, azotu i węgla oraz dioksyny. Szkodliwy wpływ SMOGu dotyczy niemal całego organizmu człowieka, przy czym szczególnie narażeni są seniorzy i dzieci. Według szacunków zanieczyszczenie powietrza przyczynia się do śmierci 26-48 tysięcy osób rocznie w Polsce oraz równoczenie skraca oczekiwaną długość życia Polaków o 1 rok. Do najczęstszych chorób, które mają związek z występowaniem SMOGu należą głównie:
- choroby serca, w tym zawał, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia rytmu, niewydolność mięśnia sercowego i niedokrwienie serca,
- choroby układu oddechowego – rak płuc, infekcje dróg oddechowych, zaostrzone astmy oraz przewlekłe obturacyjne choroby płuc (POCHP)
- choroby nowotworowe
Nazwa pochodzi od słów Smoke i Fog i jest to mieszanina trujących zanieczyszczeń w powietrzu spowodowana działalnością człowieka oraz niekorzystnych naturalnych zjawisk atmosferycznych. Najlepsze warunki do powstarnia SMOGU występują w bezwietrzne dni z wysokim ciśnieniem atmosferycznym. Wtedy szkodliwe cząstki nie mogą unosić się do góry i pozostają blisko powierzchni, co często wygląda jak mgła. Zanieczyszczenie powietrza jakim jest SMOG powstaje na wskutek przedostawania się do atmosfery szkodliwych związków takich jak tlenki siarki i azotu oraz substancję stałe, czyli zanieczyszczenia pyłowe, a także karcerogenne wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne. Wyróżnia się dwa rodzaje SMOGu. Tak zwany SMOG londyński zawierający tlenki siarki, tlenki azotu i węgla oraz sadzę. Drugi typ tzw. SMOG los angeles powstaje na terenach subtropikalnych i zawiera tlenki węgla, tlenki azotu i węglowodory, które ulegają reakcjom chemicznym i przyczyniają sie do powstania aldehydów i ozonu.
